กุ้งดีดขัน
กุ้งดีดขัน | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Animalia |
ไฟลัม: | Arthropoda |
ไฟลัมย่อย: | Crustacea |
ชั้น: | Malacostraca |
อันดับ: | Decapoda |
อันดับฐาน: | Caridea |
วงศ์ใหญ่: | Alpheoidea |
วงศ์: |
Alpheidae
Rafinesque, 1815 |
สกุล |
กุ้งดีดขัน หรือ กุ้งกระเตาะ[1] (อังกฤษ: Snapping shrimps) เป็นครัสเตเชียนจำพวกหนึ่งในวงศ์ Alpheidae จัดเป็นกุ้งขนาดเล็ก ลำตัวใส ส่วนหัวมีขนาดใหญ่เรียวเล็กลงไปถึงหาง นัยน์ตาเล็กและมีหนวดยาว มีก้ามใหญ่โต โดยเฉพาะข้างหนึ่งจะใหญ่กว่าอีกข้างหนึ่ง มีความสามารถงับก้ามทำให้เกิดเสียงดัง “แป๋ง ๆ ” โดยเฉพาะเมื่อกระทบขันน้ำโลหะเสียงจะดังยิ่งขึ้น จึงได้ชื่อว่า “กุ้งดีดขัน” ซึ่งการที่ทำแบบนี้ได้ก็เพื่อทำให้ศัตรูตกใจ จากนั้นจะใช้ก้ามอีกข้างหนึ่งที่เล็กกว่าบีบน้ำใส่หน้าของศัตรูแล้วหนีไป มีพฤติกรรมชอบหลบซ่อนอยู่ตามซอกวัสดุต่าง ๆ ริมฝั่งทั้งในน้ำเค็มและน้ำกร่อย และในน้ำจืดบางชนิด ซึ่งบางครั้งพบได้ในท้องร่องสวนบางที่ หรือตามลำห้วยที่ไหลมาจากน้ำตกได้อีกด้วย
แรงดันของน้ำที่เกิดจากก้ามของกุ้งดีดขันมีมากได้ถึง 80 kPa ในรัศมี 4 เซนติเมตร ซึ่งมีความรุนแรงที่ทำให้ปลาตัวเล็ก ๆ ช็อกตายได้ และเสียงจากการกระทำดังนี้มีความดังถึง 218 dB/µPa/m (เดซิเบล/ไมโครปาสคาล/เมตร) เมื่อเทียบกับเสียงของน้ำตกไนแองการาซึ่งดังเพียง 90 dB เสียงในโรงงานอุตสาหกรรมดังเพียง 80 dB เสียงพูดคุยปกติธรรมดา 30 dB นับว่ากุ้งดีดขันสามารถทำเสียงได้ดังกว่า[1]
มีทั้งหมด 45 สกุล[2] ชนิดที่พบเจอบ่อย ๆ ได้แก่ Alpheus microrhynchus ซึ่งพบในน้ำจืด และ A. digitalis เป็นต้น เฉพาะสกุล Alpheus นั้นพบในประเทศไทยทั้งหมด 35 ชนิด โดยพบในอ่าวไทย 8 ชนิด ทะเลอันดามัน 5 ชนิด และพบทั้งสองฟากทะเล 22 ชนิด
กุ้งดีดขันมีความสำคัญในแง่ของการประมง ที่บังกลาเทศ, ญี่ปุ่น, ออสเตรเลียตอนเหนือ นิยมนำมารับประทาน และยังนิยมทำเป็นเหยื่อตกปลาอีกด้วย นอกจากนี้แล้วจากความสามารถที่ทำเสียงดังได้ ทำให้กุ้งดีดขันมักถูกจับมาขายเป็นสัตว์เลี้ยงสวยงาม ซึ่งชนิดที่มักถูกจับมาขายเป็นสัตว์เลี้ยง คือ A. cyanoteles ซึ่งเป็นชนิดที่พบได้ในน้ำจืดสนิท[1]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 หน้า 88-91. กุ้งดีดขัน เจ้านักเลงปืนโต, “Aquarium Pets” โดย สุริศา ซอมาดี. นิตยสาร Aquarium Biz ฉบับที่ 41 ปีที่ 4: พฤศจิกายน 2013
- ↑ Sammy De Grave; N. Dean Pentcheff; Shane T. Ahyong; และคณะ (2009). “A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans” (PDF). Raffles Bulletin of Zoology. Suppl. 21: 1–109. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-06-06.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- สิทธิ กุหลาบทอง และสาวิกา กัลปพฤกษ์. 2554. บทความปริทัศน์: ชีววิทยาของกุ้งและปูน้ำจืดในแม่น้ำเจ้าพระยา
จังหวัดนนทบุรี. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 4 (1) : 942-951.
Mangrove Resources Promotion and Development Subdivision
วงศ์ Alpheidae
ชื่อสามัญ Snapping Shrimp
กุ้งดีดขันมีอยู่หลายชนิดด้วยกัน แต่สกุลที่พบมากที่สุดคือ สกุล Alpheus sp. พบกุ้งดีดขันชนิดนี้ในประเทศไทยจำนวน 35 ชนิด ในจำนวนนี้พบในอ่าวไทย 8 ชนิด ในอันดามันจำนวน 5 ชนิด และอาศัยอยู่ทั้งอ่าวไทยและอันดามันอีก 22 ชนิด กุ้งดีดขันที่พบได้บ่อย เช่น Alpheus sublucanus ,Alpheus deuteropus, Alpheus euphrosyne และ Alpheus malabaricus เป็นต้น
รูปร่างและลักษณะของกุ้งดีดขัน
กุ้งดีดขันจัดเป็นสัตว์จำพวกกุ้งขนาดเล็ก ยาวตั้งแต่ 5-10 เซนติเมตร มีลำตัวใส ส่วนหัวมีขนาดใหญ่เรียวเล็กลงไปถึงหาง นัยน์ตาเล็กและมีหนวดยาว ขาเดินคู่แรกเป็นก้ามหนีบ โดยก้ามหนีบข้างขวาจะมีขนาดใหญ่กว่าข้างซ้าย ขาเดินของกุ้งดีดขันจะมีสีแดงอมส้ม ซึ่งมีจำนวน 5 คู่
ที่มาของคำว่ากุ้งดีดขัน
กุ้งดีดขันสามารถงับก้ามทำให้เกิดเสียงดัง “ป๊อก..ป๊อก” ซึ่งเป็นอาการที่กุ้งทำขึ้นเพื่อข่มขวัญให้ศัตรูตกใจ ล่าเหยื่อและขับไล่ศัตรู เมื่อมีการนำกุ้งชนิดนี้มาใส่ไว้ในขัน แล้วใช้ก้านไม้เล็กๆ แหย่บริเวณก้ามหนีบ กุ้งจะใช้ก้ามหนีบขบกันทำให้เกิดเป็นเสียงดังกล่าว และนี่คือที่มาของชื่อ กุ้งดีดขัน ซึ่งชื่อเรียกนี้อาจจะแตกต่างกันบ้างในแต่ละพื้นที่ เช่น กุ้งดีดขันที่พบในบริเวณทะเลสาบสงขลาชาวบ้านจะเรียกกันว่า “กุ้งยิง” บางที่ก็เรียกกันว่า “กุ้งกระเต๊าะ” อย่างไรก็ตามคนส่วนใหญ่ก็รู้จักกุ้งชนิดนี้เป็นอย่างดีในนามว่า กุ้งดีดขัน นั่นเอง
แหล่งที่อยู่อาศัย
โดยทั่วไปกุ้งดีดขันจะเป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่ได้รับอิทธิพลจากน้ำทะเล โดยจะขุดรูค่อนข้างลึกลงไปถึงระดับน้ำกร่อย เพื่อป้องกันความร้อนจากแสงอาทิตย์ ส่วนมากจะพบในบริเวณป่าชายเลน ที่มีลักษณะเป็นแอ่งและมีน้ำท่วมขังเป็นบางเวลาหรือตามโพรงรากไม้ ในประเทศไทยพบว่ามีกุ้งดีดขันอาศัยอยู่ในน้ำจืดเพียงชนิดเดียวคือ Alpheus microrhynchus ซึ่งพบในแม่น้ำเจ้าพระยาและในคลองที่ติดกับแม่น้ำ
พฤติกรรมการกินอาหาร
กุ้งดีดขันสร้างเสียงที่ดังจากก้ามในการล่าเหยื่อ ด้วยการสร้างแรงดันน้ำราวๆ 80 กิโลปาสคาล ในรัศมี 4 เซนติเมตร ซึ่งมีความรุนแรงพอที่จะทำให้ปลาตัวเล็กๆ ช็อคตายได้ เสียงจากก้ามของกุ้งดีดขันมีความดังถึง 218 เดซิเบล/ไมโครปาสคาล/เมตร เมื่อเทียบเสียงของน้ำตกไนแองการ่าซึ่งดังเพียง 90 เดซิเบล เสียงในโรงงานอุตสาหกรรมดัง 80 เดซิเบล เสียงพูดคุยปกติดัง 30 เดซิเบล
กุ้งดีดขันจะกินอินทรีย์สารและสัตว์ขนาดเล็กเป็นอาหาร โดยขุดรูแล้วอาศัยอยู่ข้างในจากนั้นก็จะคอยดักจับเหยื่อ เช่น พวกไส้เดือนทะเล ความพิเศษของกุ้งดีดขันที่น่าสนใจคือ กุ้งดีดขันสามารถสร้างเสียงดังที่เกิดจากก้ามในการล่าเหยื่อด้วยการสร้างแรงดันน้ำซึ่งมีความรุนแรงพอที่จะทำให้ปลาหรือสัตว์น้ำขนาดเล็กช็อคตายได้
ความสำคัญและการใช้ประโยชน์
ในแง่ของการประมงนิยมนำกุ้งดีดขันมารับประทาน และนำมาเป็นเหยื่อสำหรับการตกปลา ในประเทศไทยพบว่ามีการซื้อขายกุ้งดีดขันเพื่อมาเลี้ยงเป็นกุ้งสวยงามในตู้ประดับตามบ้าน นอกจากนี้ กุ้งดีดขันถือเป็นตัวบ่งชี้ถึงความอุดมสมบูรณ์ที่ดีของธรรมชาติอีกด้วย
เกี่ยวกับกุ้งดีดขัน
กุ้งดีดขัน หรือ กุ้งกระเตาะ (Snapping shrimps) เป็นครัสเตเชียนจำพวกหนึ่งในวงศ์ Alpheidae จัดเป็นกุ้งขนาดเล็ก ลำตัวใส ส่วนหัวมีขนาดใหญ่เรียวเล็กลงไปถึงหาง นัยน์ตาเล็กและมีหนวดยาว มีก้ามใหญ่โต โดยเฉพาะข้างหนึ่งจะใหญ่กว่าอีกข้างหนึ่ง
ที่มาของชื่อกุ้งดีดขัน?
แน่นอนว่ามาจากก้ามที่ใหญ่โตของมัน แม้ว่าตัวมันจะเล็ก แต่ก็มีก้ามใหญ่มากอยู่ข้างนึง โดยก้ามนี่สามารถงับอย่างแรงและเร็ว ทำให้เกิดเสียงดัง “แป๋งๆ” และยิ่งกระทบโลหะเสียงจะยิ่งดัง และนี่คือที่มาของชื่อ “กุ้งดีดขัน”
อาวุธสุดยอดของกุ้งดีดขัน
การสร้างเสียงด้วยก้ามอันใหญ่ของมัน หลักๆ ก็เพื่อทำให้ศัตรูตกใจกลัว แต่อาวุธร้ายของมันคือการสร้างแรงดันน้ำต่างหาก โดยจากการทดสอบของนักวิทยาศาสตร์พบว่า พลังของการฉีดน้ำมันน่าเหลือเชื่อ
แรงดันของน้ำที่เกิดจากก้ามของกุ้งดีดขันมีมากถึง 80 kPa ส่งผลกระทบรัศมี 4 เซนติเมตร ซึ่งมีความรุนแรงมากพอที่จะทำให้ปลาตัวเล็กๆ ช็อกตายได้ทันที
โดยเสียงจากการกระทำนี้มีความดังถึง 218 dB/µPa/m (เดซิเบล/ไมโครปาสคาล/เมตร) เมื่อเทียบกับเสียงของน้ำตกไนแองการาซึ่งดังเพียง 90 dB หรือเสียงพูดคุยปกติธรรมดา 30 dB นับว่ากุ้งดีดขันสามารถทำเสียงได้ดังกว่ามาก
ดูคลิปทดสอบการสร้างเสียงและแรงดันน้ำของกุ้งดีดขัน
กุ้งชนิดนี้มีทั้งหมด 45 สกุล ชนิดที่พบเจอบ่อยๆ ได้แก่ Alpheus microrhynchus ซึ่งพบในน้ำจืด เฉพาะสกุล Alpheus นั้นพบในประเทศไทยทั้งหมด 35 ชนิด โดยพบในอ่าวไทย 8 ชนิด ทะเลอันดามัน 5 ชนิด และพบทั้งสองฟากทะเล 22 ชนิด
กุ้งดีดขันมีความสำคัญในแง่ของการประมง ที่บังกลาเทศ, ญี่ปุ่น, ออสเตรเลียตอนเหนือ นิยมนำมารับประทาน และยังนิยมทำเป็นเหยื่อตกปลาอีกด้วย นอกจากนี้แล้วจากความสามารถที่ทำเสียงดังได้ ทำให้กุ้งดีดขันมักถูกจับมาขายเป็นสัตว์เลี้ยงสวยงาม ซึ่งชนิดที่มักถูกจับมาขายเป็นสัตว์เลี้ยง คือ A. cyanoteles ซึ่งเป็นชนิดที่พบได้ในน้ำจืดสนิท
Mangrove Resources Promotion and Development Subdivision
วงศ์ Alpheidae
ชื่อสามัญ Snapping Shrimp
กุ้งดีดขันมีอยู่หลายชนิดด้วยกัน แต่สกุลที่พบมากที่สุดคือ สกุล Alpheus sp. พบกุ้งดีดขันชนิดนี้ในประเทศไทยจำนวน 35 ชนิด ในจำนวนนี้พบในอ่าวไทย 8 ชนิด ในอันดามันจำนวน 5 ชนิด และอาศัยอยู่ทั้งอ่าวไทยและอันดามันอีก 22 ชนิด กุ้งดีดขันที่พบได้บ่อย เช่น Alpheus sublucanus ,Alpheus deuteropus, Alpheus euphrosyne และ Alpheus malabaricus เป็นต้น
รูปร่างและลักษณะของกุ้งดีดขัน
กุ้งดีดขันจัดเป็นสัตว์จำพวกกุ้งขนาดเล็ก ยาวตั้งแต่ 5-10 เซนติเมตร มีลำตัวใส ส่วนหัวมีขนาดใหญ่เรียวเล็กลงไปถึงหาง นัยน์ตาเล็กและมีหนวดยาว ขาเดินคู่แรกเป็นก้ามหนีบ โดยก้ามหนีบข้างขวาจะมีขนาดใหญ่กว่าข้างซ้าย ขาเดินของกุ้งดีดขันจะมีสีแดงอมส้ม ซึ่งมีจำนวน 5 คู่
ที่มาของคำว่ากุ้งดีดขัน
กุ้งดีดขันสามารถงับก้ามทำให้เกิดเสียงดัง “ป๊อก..ป๊อก” ซึ่งเป็นอาการที่กุ้งทำขึ้นเพื่อข่มขวัญให้ศัตรูตกใจ ล่าเหยื่อและขับไล่ศัตรู เมื่อมีการนำกุ้งชนิดนี้มาใส่ไว้ในขัน แล้วใช้ก้านไม้เล็กๆ แหย่บริเวณก้ามหนีบ กุ้งจะใช้ก้ามหนีบขบกันทำให้เกิดเป็นเสียงดังกล่าว และนี่คือที่มาของชื่อ กุ้งดีดขัน ซึ่งชื่อเรียกนี้อาจจะแตกต่างกันบ้างในแต่ละพื้นที่ เช่น กุ้งดีดขันที่พบในบริเวณทะเลสาบสงขลาชาวบ้านจะเรียกกันว่า “กุ้งยิง” บางที่ก็เรียกกันว่า “กุ้งกระเต๊าะ” อย่างไรก็ตามคนส่วนใหญ่ก็รู้จักกุ้งชนิดนี้เป็นอย่างดีในนามว่า กุ้งดีดขัน นั่นเอง
แหล่งที่อยู่อาศัย
โดยทั่วไปกุ้งดีดขันจะเป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่ได้รับอิทธิพลจากน้ำทะเล โดยจะขุดรูค่อนข้างลึกลงไปถึงระดับน้ำกร่อย เพื่อป้องกันความร้อนจากแสงอาทิตย์ ส่วนมากจะพบในบริเวณป่าชายเลน ที่มีลักษณะเป็นแอ่งและมีน้ำท่วมขังเป็นบางเวลาหรือตามโพรงรากไม้ ในประเทศไทยพบว่ามีกุ้งดีดขันอาศัยอยู่ในน้ำจืดเพียงชนิดเดียวคือ Alpheus microrhynchus ซึ่งพบในแม่น้ำเจ้าพระยาและในคลองที่ติดกับแม่น้ำ
พฤติกรรมการกินอาหาร
กุ้งดีดขันสร้างเสียงที่ดังจากก้ามในการล่าเหยื่อ ด้วยการสร้างแรงดันน้ำราวๆ 80 กิโลปาสคาล ในรัศมี 4 เซนติเมตร ซึ่งมีความรุนแรงพอที่จะทำให้ปลาตัวเล็กๆ ช็อคตายได้ เสียงจากก้ามของกุ้งดีดขันมีความดังถึง 218 เดซิเบล/ไมโครปาสคาล/เมตร เมื่อเทียบเสียงของน้ำตกไนแองการ่าซึ่งดังเพียง 90 เดซิเบล เสียงในโรงงานอุตสาหกรรมดัง 80 เดซิเบล เสียงพูดคุยปกติดัง 30 เดซิเบล
กุ้งดีดขันจะกินอินทรีย์สารและสัตว์ขนาดเล็กเป็นอาหาร โดยขุดรูแล้วอาศัยอยู่ข้างในจากนั้นก็จะคอยดักจับเหยื่อ เช่น พวกไส้เดือนทะเล ความพิเศษของกุ้งดีดขันที่น่าสนใจคือ กุ้งดีดขันสามารถสร้างเสียงดังที่เกิดจากก้ามในการล่าเหยื่อด้วยการสร้างแรงดันน้ำซึ่งมีความรุนแรงพอที่จะทำให้ปลาหรือสัตว์น้ำขนาดเล็กช็อคตายได้
ความสำคัญและการใช้ประโยชน์
ในแง่ของการประมงนิยมนำกุ้งดีดขันมารับประทาน และนำมาเป็นเหยื่อสำหรับการตกปลา ในประเทศไทยพบว่ามีการซื้อขายกุ้งดีดขันเพื่อมาเลี้ยงเป็นกุ้งสวยงามในตู้ประดับตามบ้าน นอกจากนี้ กุ้งดีดขันถือเป็นตัวบ่งชี้ถึงความอุดมสมบูรณ์ที่ดีของธรรมชาติอีกด้วย
สารคดี วิชาเกินสัตว์โลก [Season4] Ep.7 กุ้งดีดหรรม! #กุ้งดีดขัน
Keywords searched by users: กุ้งดีดขัน
Categories: สำรวจ 83 กุ้งดีดขัน
![สารคดี วิชาเกินสัตว์โลก [season4] ep.7 กุ้งดีดหรรม! #กุ้งดีดขัน สารคดี วิชาเกินสัตว์โลก [season4] ep.7 กุ้งดีดหรรม! #กุ้งดีดขัน](https://alophoto.net/wp-content/uploads/2024/01/hqdefault-14.jpg)












![FISHWAY] กุ้ง (Shrimp) สายพันธุ์และสปีชีร์ต่าง ๆ Fishway] กุ้ง (Shrimp) สายพันธุ์และสปีชีร์ต่าง ๆ](https://t1.blockdit.com/photos/2020/05/5ecfbb6552701c524db8ab44_800x0xcover_dtosyDWu.jpg)





![กุ้งดีดหรรม เอ้ย! กุ้งดีดขัน : วิชาเกินสัตว์โลก[Outing] - YouTube กุ้งดีดหรรม เอ้ย! กุ้งดีดขัน : วิชาเกินสัตว์โลก[Outing] - Youtube](https://i.ytimg.com/vi/_jUOGmnApAU/maxresdefault.jpg)


See more here: alophoto.net